Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΟΠΛΑΡΧΗΓΩΝ -Γράφει ο Θανάσης Γιαννακόπουλος

Όπως  γράφτηκε από τον  Γ.Ν.Πολίτη ,κατά τις διηγήσεις  αυτοπτών μαρτύρων και δημοσιεύτηκε στην ΕΣΤΙΑ την 3^η Νοεμβρίου 1885, αριθ. φύλου 514.

Ο Μάρκος Βότσαρης  εστρατοπέδευσεν, ως εν τοις έμπροσθεν  ερρήθη εις Λιβαδάκια  της Ακαρνανίας προς απόκρουσιν  του  Ομέρ Βρυώνη. Μαθών  διότι δεινότερος κίνδυνος  ηπείλη την Αιτωλίαν ,κατερχομένου του Σερασκέρη, έτσι επανήλθε μετά των υπ αυτών Σουλιωτών  εις Μεσολόγγιον , κάτοικοι  μετά  δακρύων υπεδέχθηκαν αυτόν ως σωτήρα και προστάτην. Λαβών δε τα αναγκαία πολεμοφόδια εστρατοπέδευσιν εν τω ελαιώνι του Μεσολογγίου μετά 1250 περίπου ανδρών ,ων  οι 400 ήσαν Σουλιώται.

Eν ω δε  ητο έτοιμος να αποδυθή εις τον περί  των όλων αγώνα, η ασυνεσία της Κυβερνήσεως έκρινεν  εύθετον  τον καιρόν  να ταπεινώση και υβρίση  αυτόν. Υποταχθέντος του στρατηγού της Δυτικής Ελλάδος,ούς Βαρνακιώτου εις τους Τούρκους ,αντκαταστάτης αυτού είχε διορισθή ο Βότσαρης. Τούτο ελύπησεν ως εικός οπλαρχηγούς τινας της Δυτικής  Ελλάδος ,ούς ετύφλωσεν  η φιλοδοξία ,μη ανα γνωρίζοντας την υπεροχήν αυτού.Η Κυβέρνησις αλλως και υποβλέπουσα  τον Βότσαρην ως φίλον του Μαυροκορδάτου,έσπεισε να διανείμη  αφειδώς διπλώματα στρατηγίας εις διφόρους. Αλλ αυτός περιφρονών ευτελείς υβριστές ,ηρκέσθη μόνον να σχίση το εαυτού  δίπλωμα επειπών

Όποιος είναι άξιος  παίρνει δίπλωμα  μεθαύριον απέναντι του εχθρού.

Συγκροτήσας δε συμβούλιον  οπλαρχηγών  όπως  συσκεφθώσι  περί της αμύνης της χώρας είπεν προς αυτούς

-Αδελφοί ,η θεία πρόνοια μας εβοήθησεν  και ενικήσαμεν  πολλάκις  τους εχθρούς της πίστεως μας και τώρα ελπίζομεν ότι θα μας συντρέξη να καταστρέψωμεν  και να περιμένομεν τούτον εχθρόν ,εις τον οποίον έχει όλας τας ελπίδας του ο Σουλτάνος .

Οι Σουλιώται απήντησαν ,ότι δεν είναι η πρώτη φορά οπού απαντούν εμπροστέ τους τους Γκέκηδες .Τούς γνωρίζουν από το Σούλι ,οπού ποσάκις τους ενίκησαν  και με την βοήθειαν  του θεού και τώρα θα τους νικήσουν και θα τους καταστέψουν. Πάντες δε ειχονενον τη γνώμην ,ότι ένεκα της οδού ,την οποίαν  προέκρινεν  ο εχθρός  θα στερηθή  ταχέως των επιτειδείων ,και οι Ελληνες  ωφελούμενοι  εκ των ορεινών θέσεων θα καταπολεμήσωσιν επιτυχώς.

Εσπευσαν  λοιπόν πάντες εις συνάντησιν του Σερασκέρη,ο οποιίος είχε κατέλθη από πολλών ημερών εις Καρπενήσιον. Ο Τζαβέλας ,ο Ζέρβας και ο Φωτομάρας εστρατοπέδευσαν  εις τα Λακώματα της Σανιάδος κατά τα υπωρείας του Κόρακος ,όπου ευρίσκοντο και ο Γιολδάσης μετα των αδελφών του Κώστα Σερέτη,και Ζαχαράκη Γιολδάση ,ο Σαδήμας και οι οπλαρχηγοί της Φθιώτιδος Κοντογιανναίοι. Ο δε ΜάρκοςΒότσαρης  μετέτα εαρίθμων Σουλιωτών  εστρατοπέδευσιν εγγύτερον του Καρπενησίου.εις το Μικρό Χωρίο.

¨Όπως γνωρίσθη επακριβώς τας δυνάμεις του εχθρού,ο Μάρκος απέστειλε κατασκόπους εις το τουρκικόν στρατόπεδον τους δύο προσφιλείς εξαδέλφους του Αθανάσιον Τούσιαν Μπότσαρην  και Αθανάσιον Κουτσονίκαν και τον σημαιοφόρον του Γιάννην Μπαιρακτάρην. Ουτοι εξετέλεσαν επιτυχώς την ανατεθείσαν αυτοίς εντολήν.Εισχωρήσαντες εις το στρατόπεδον  εκήτασαν τα πάντα διατρίψαντες εν αυτώ μιαν όλην ημέραν.Ομιλούντες την αλβανικήν ,φορούντες την αυτήν ενδυμασίαν ,εξελαμβάνοντο υπό των εχθρών ,ως σύντροφοι ,και ανεστρέφοντο μετ αυτών ακωλύτως.Επανελθόντες εις το Μικρό Χωριό ,εξέθεσαν επακριβώς εις τον αρχηγόν των την κατάστσιν του στατιέδου και πειγραψαν τας θέσειε τας οποίας κατείχον οι πολέμιοι.Οτι ούτοι ευρίσκοντο εν τω στρατπέδω η ΜΕσοχώρα ήτο ελευθέρα,διότι η υπόμΤζελαλεδιν  μπέην οπισθοφυλακή ήλθεν εκ Λαμίας πιθανώςμετα την αναχωρησίν των και κατηυλίσθη εν αυτή. Εκ τούτο δ εξηγείται ,διατί πάντες οι Ελληνες ενόμιζον ότι η σκηνή του Τζελαλεδίν ήτο πλησίον του Κεφαλοβρύσου ,εκλαβόντεςψίσως ως τοιαύτην τν σκηνή πασά τινος εκ των διοικούντων το κύριον σώμα.Λαβών τας πληροφορίας ταύτας ο Βότσαρης κατείδεν,ότι οι Ελληνες δια των ασθενών δυναμεων των δεν θα κατώρθουν να καταπολεμήσωσιν επιτυχώς εκ του συστάδην τους ασυγκρ’ιτους υπερτέρους κατά τον αριθμόν εχθρολυς.Συνέλαβε δε παραχρήμα το μεγαλοπίβολον σχέδιον να καταστρέψη το στρατόπεδον των πολεμίων δια παρατόλμου νυκτερινής επιθέσεως.Πρός τούτο δ έγγραφον εις τους στρατοπευδευμένους εις τα Λακώματα Σουλιώτςα την επμένη επιστολήν.Αδελφοί Καπετναίοι

Εγώ ήρθα εδώ και έχω σκοπόν να προσβάλω πασσά.Αν θέλετε κατεβάτε κάτω εις τον Αγιον Νικόλαον του χωρίου Κλαψίου να κουβεντιάσωμεν και να τον κτυπήσωμε μαζί και αν δεν θέλετε μην έρχεσθε.Άμα έλαβον την επιστολήν οι ΣΟυλιώται είπαν.Τι γυναίκες  είμεθα και δεν πηγαίνομε.Ανακοίνωσαν δε την αποφασίν των εις τους Κοντογιαναίους και εις τον Καπετάνιον του τόπου τον Γιολδάσην ,οι οποίοι προθύμως εδέχθησαν να συμμετάσχωσι της μάχης.

Την αυτήν δε εσπέραν μετέβησαν εις τον Αγιο Νικόλαον όπου εύρον τον Μάρκον αναμένοντα αυτούς. Ούτος εξέθεσε  εις  αυτούς   το σχεδόν του, κι ανέπτυξε  τους  λόγους, είπεισε ειτινες έπεισαν αυτόν ότι μόνον δια τοιαύτης  ενεργείας ήτο ελπίς να καταστρέψωσι  τας δυνάμεις του εχθρού. Οθεν την νύκτα της επιούσης αυτός μεν θα έμβη από την ποταμιάν ,δηλονότι από την δι μέσου ρεύμσατος χειμάρου είσοδον  της κοιλάδας και θα κτυπήση τον πασά. Εκείνοι θα πρέπει να επιπέσωσιν από το διάσελον του Αγίου Ανδρέα  και από του Δεσπότη το γεφύρι και να τους βάλουν εις την μέσην. Πάντες οι οπλαρχηγοί ενέκριναν το σχέδιον Βότσαρη .Μόνον δ ο Γιολδάσης έφερε παρατηρήσεις τινάς.

-Καπετά Μάρκο ,είπε, να μου δώσης την άδεια να σου μιλήσω. Οι Τούρκοι είναι πολλοί και δεν μπορούμε να εξολοθρεύσουμε  όλους . Αλλά να τους κτυπήσουμε από την ποταμιά και να τους σπρώξωμε να πάνε όλοι πίσω ,κατά τη θεσσαλία.

-Όχι καπεταν Γιανάκη, απεκρίθη ο Μάρκος. Ετσι του είπε να γίνεται και ότι δώση ο Θεός. Προσδιόρισε δε την ώραν της ταυτοχρόνου επιθέσεως την πέμπτην μετά την δύσιν του ηλίου της εαύριον. Ο Γιολδάσης έφερεν αντίρρηση  ζητών βραχείαν αναβολήν. Εχω ρεε μια (ομήρου) είπε προς τον Μάρκον άφησε να κάμω τρόπο πρώτα να τους  γλυτώσω  ας παν και αυτοί κουρμπανίνη (θυσία) για την πατρίδα.