ΥΓΕΙΑ Ανακάλυψε ποιες βιταμίνες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και αντιμετώπιση της ασθένειας COVID-19. - Γράφει η Μερόπη Μάττα, Φαρμακοποιός, Διδάκτωρ Φαρμακευτικής Σχολής ΑΠΘ, www.drmattapharmacy.gr

Η πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) προκλήθηκε από τον ιό SARS-CoV-2, o οποίος υπέστη μετάλλαξη με αποτέλεσμα να μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω των αναπνευστικών σταγονιδίων και της ανθρώπινης επαφής. Τα συμπτώματα ποικίλουν και περιλαμβάνουν πυρετό, ξερόβηχα, πνευμονία, εξάντληση και σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας. Περίπου το 80% των επιβεβαιωμένων περιπτώσεων έχουν ήπια έως μέτρια συμπτώματα, το 13,8% έχουν σοβαρές παρενέργειες και το 6,1% εκδηλώνει κρίσιμα συμπτώματα με τους ενήλικες άνω των 60 ετών να βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν βαριάς μορφής ασθένεια.

Μέχρι στιγμής τα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη της διασποράς της νόσου περιλαμβάνουν κοινωνική αποστασιοποίηση, χρήση προστατευτικής μάσκας προσώπου και αντισηψία χεριών και χώρων με κατάλληλα αντισηπτικά.

Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού με κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής δύναται να διαδραματίσει έκδηλα υποστηρικτικό ρόλο στους ασθενείς COVID-19. Η χορήγηση αρκετά μεγαλύτερων ημερήσιων δόσεων από τις καταρχάς προτεινόμενες, σε θρεπτικά στοιχεία όπως οι βιταμίνες D,C, E, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο και τα omega-3 λιπαρά οξέα μπορούν να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στην μείωση του ιικού φορτίου του SARS-CoV-2 και του χρονικού διαστήματος της νοσηλείας. Αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι γνωστά τόσο για τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες όσο και για τις ανοσορυθμιστικές τους δράσεις. Ανεπάρκειες στα παραπάνω συστατικά οδηγούν σε δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και σε αυξημένη ευαισθησία σε παθολογικές μολύνσεις. Διαιτητική ανεπάρκεια βιταμινών και ιχνοστοιχείων έχει παρατηρηθεί σε ασθενείς COVID-19 υψηλού κινδύνου, όπως οι ηλικιωμένοι, αυξάνοντας τη νοσηρότητα και την θνησιμότητα.

Η βιταμίνη D

H βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη που διαδραματίζει σημαίνοντα  ρόλο σε πολλές διεργασίες του σώματος συμπεριλαμβανομένου και της δράσης του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ανεπάρκεια στη βιταμίνη D φαίνεται να αυξάνει τη συχνότητα και τη σοβαρότητα της ασθένειας COVID-19. Έχει διαπιστωθεί ότι οι ασθενείς COVID-19 έχουν συνήθως χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο πλάσμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι χώρες με υψηλά ποσοστά ατόμων με ανεπάρκεια βιταμίνης D τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα COVID-19 νοσηρότητας και θνητότητας. Επιπλέον, η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) που είναι ένας δείκτης φλεγμονής, εκφράζεται σε μεγάλο βαθμό στους ασθενείς COVID-19 με βαριά συμπτώματα και συνδέεται με την ανεπάρκεια της βιταμίνης D. Επίσης ασθενείς με μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν διαταραχές στην πήξη του αίματος και καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος. Σε άλλη έρευνα ασθενείς με ανεπάρκεια είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσηλευτούν σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Στα ηλικιωμένα άτομα η ικανότητα παραγωγής βιταμίνης D λόγω έκθεσης στον ήλιο μειώνεται σημαντικά και αυτό πιθανόν να εξηγεί και την υψηλότερη θνησιμότητα λόγω  COVID-19 σε αυτά τα άτομα. Τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη D μειώνουν την εμφάνιση σοβαρών επιπτώσεων λόγω ιικής μόλυνσης, ενώ η πιθανότητα μόλυνσης του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος ελαττώνεται καθώς αυξάνονται τα επίπεδα της βιταμίνης D στο αίμα.

Η βιταμίνη C

Η βιταμίνη C ή το ασκορβικό οξύ είναι ένα υδατοδιαλυτό στοιχείο που δεν συντίθεται από το ανθρώπινο σώμα. Η βιταμίνη C δρα ως ένα αντιοξειδωτικό και προστατεύει τις πρωτεΐνες, τα λιπίδια και τα νουκλεοτίδια από δυσλειτουργία και καταστροφή λόγω οξείδωσης. Η βιταμίνη C φέρει προστατευτικό ρόλο σε μολυσματικές ασθένειες. Τα συμπληρώματα διατροφής με βιταμίνη C ενισχύουν το αναπνευστικό σύστημα, προστατεύουν από ιικές μολύνσεις, μειώνοντας τη διάρκεια και τη σοβαρότητά τους, καθώς επίσης έχουν αντι-ισταμινικές ιδιότητες και βελτιώνουν τα συμπτώματα της γρίπης. Ασθενείς με πνευμονία ή φυματίωση έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης C στο πλάσμα, ενώ η χορήγηση βιταμίνης C σε ηλικιωμένους ασθενείς με πνευμονία μειώνει τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της νόσου. Σημειώνεται ότι έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς COVID-19 έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν πνευμονία. Η χορήγηση βιταμίνης C θεωρείται άριστη επιλογή σε άτομα υψηλού κινδύνου για COVID-19 για να βοηθήσει στην έγκαιρη πρόληψη και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος είναι ένα ιχνοστοιχείο κλειδί που συμμετέχει σε πολλές βιολογικές αντιδράσεις συμπεριλαμβανομένου της ανοσίας ενώ παράλληλα ο ρόλος του είναι βασικός για την απόκριση του ανοσοποιητικού στην ιική μόλυνση. Ο ψευδάργυρος έχει δειχθεί ότι αναστέλλει τη σύνθεση, την αντιγραφή και τον πολλαπλασιασμό των κορωνοϊών, παρέχοντας ωφέλιμη θεραπευτική δράση κατά των ιικών μολύνσεων. Ακόμη φαίνεται ότι η χορήγηση ψευδαργύρου αυξάνει την αποτελεσματικότητα άλλων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τον COVID-19 όπως η υδροχλωροκίνη. Ασθενείς με COVID-19 στους οποίους χορηγήθηκαν υψηλές ποσότητες ψευδαργύρου έδειξαν σημαντική βελτίωση των κλινικών συμπτωμάτων και κυρίως στη μόλυνση του κατώτερου αναπνευστικού που σχετίζονται με τον COVID-19.

Ωμεγα-3 λιπαρά οξέα

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα γνωστά για τις ευεργετικές τους ιδιότητες στην ανοσία και τη φλεγμονή. Είναι ενδιαφέρον ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ασκούν αντιικές δράσεις αναστέλλοντας τον αναδιπλασιασμό του ιού της γρίπης. Έρευνες δείχνουν ότι η χρήση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων πιθανόν να βελτιώνει την οξυγόνωση σε ασθενείς COVID-19.

Σελήνιο και βιταμίνη Ε

Η βιταμίνη Ε και το Σελήνιο έχουν μέγιστη αντιοξειδωτική δράση. Η χορήγησή τους έχει δειχθεί ότι αυξάνει την αντίσταση σε μολύνσεις του αναπνευστικού, ενώ παράλληλα ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Άλλα ιχνοστοιχεία και βιταμίνες

Άλλα ιχνοστοιχεία που φαίνεται να διαδραματίζουν ένα ρόλο στην αντιμετώπιση των ασθενών COVID-19 είναι το μαγνήσιο και η βιταμίνη Α. Η ανεπάρκεια του μαγνησίου συνδέεται με μειωμένη δράση του ανοσοποιητικού και με αυξημένη φλεγμονή. Επίσης το μαγνήσιο επηρεάζει τα επίπεδα και τη δράση της βιταμίνης D, ενισχύοντας τα ευεργετικά αποτελέσματα της τελευταίας στους ασθενείς COVID-19. Η βιταμίνη Α είναι γνωστή για τον ευεργετικό της ρόλο κατά των μολύνσεων του αναπνευστικού συστήματος.

Εν κατακλείδι, για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού σε ασθενείς COVID-19 θα ήταν επιθυμητή η πρόσληψη υψηλών ποσοτήτων από τις βιταμίνες D, C και E, ψευδαργύρου, σεληνίου, μαγνησίου και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων.

Παρακάτω προτείνεται η λήψη των παρακάτω συμπληρωμάτων –πάντα κατόπιν σύμφωνης γνώμης του ιατρού :

Πρόληψη COVID-19                                                                                                              Βιταμίνη D: 1000-3000 IU/ημέρα

Βιταμίνη C: 1000 mg/2 φορές τη μέρα

Ψευδάργυρος (Zn): 50mg/μέρα

 

Αντιμετώπιση πρώτων συμπτωμάτων COVID-19

Βιταμίνη D: 4000IU/μερα

Βιταμίνη C: 2000 mg/2-3 φορές τη μέρα

Ψευδάργυρος (Zn): 100mg/μέρα

 

Βιταμίνες για ενίσχυση του ανοσοποιητικού.  Προτείνονται τα παρακάτω σκευάσματα:

POWER HEALTH PLATINUM RANGE D-VIT3 2000IU 60 ΔΙΣΚΙΑ & ΔΩΡΟ VITAMIN C 1000MG 20 ΔΙΣΚΙΑ

HEALTH AID ZINC GLUCONATE 70MG 90TAB

MOLLER’S ΜΟΥΡΟΥΝΕΛΑΙΟ APPLE 250ML (ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΜΟΥΡΟΥΝΕΛΑΙΟ ΣΕ ΥΓΡΗ ΜΟΡΦΗ ΜΕ ΓΕΥΣΗ ΜΗΛΟ)

LAMBERTS PURE FISH OIL 1100MG 180CAP

LAMBERTS MAGNESIUM 375MG 100% NRV ONE A DAY 60TABS

HEALTH AID SELENIUM PLUS 60TAB

POWER HEALTH CLASSICS PLATINUM VITAMIN E 400IU – ΓΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΔΕΡΜΑ 30 ΚΑΨΟΥΛΕΣ

hEALTH AID BETA GLUCAN COMPLEX 30CAPS

CRETAN IAMA VITAMIN D3 14 SOFTGELS

Bιβλιογραφία

1.Immune-boosting role of vitamins D, C, E, zinc, selenium and omega-3 fatty acids: Could they help against COVID-19?, Hira Shakoor et al, Maturitas 143 (2021) 1-9

2. Front line Covid-19 critical care alliance

3. The Role of Vitamin C, Vitamin D, and Selenium in Immune System against COVID-19, Minkyung Bae et al, Molecules 2020, 25, 5346