Η ΕΛΛΑΔΑ, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΙΝΟΥ. Γράφει ο Θαν Γιαννακόπουλος

Μετά την Ναυμαχία του Ναβαρίνου και την καταστροφή του Τουρκουαιγυπτιακού στόλου, από τις τρεις δυνάμεις (Αγγλία,Γαλλία,Ρωσία) με βάση τη συμφωνία μεταξύ των  παραπάνω συμμάχων  και του Ιμπραήμ , τον Νοέμβριο του 1828, 2500 Μουσουλμάνοι σε γαλλικά  πλοία φορτώθηκαν με προορισμό τη Σμύρνη.
Αυτοί οι  μουσουλμάνοι είχαν  γεννηθεί και είχαν ανατραφεί ως Μωραίτες, αλλά έχασαν  ένα εθνικό πόλεμο  τον οποίο και δεν κατανοούσαν καθώς η έννοια του έθνους  τους είχε προσπεράσει. Τα πρώτα χρόνια  της επανάστασης  οι Οθωμανοί  θεωρούσαν  στην αρχή πως επρόκειτο  για μια ρωσική  συνωμοσία  ή προδοσία των Φαναριωτών.

Δεν μπορούσαν διανοηθούν  μια εθνική  επανάσταση. Λίγο μετά την πτώση της Τριπολιτσάς, το 1821, οι αιχμάλωτοι μουσουλμάνοι  αξιωματούχοι  ρώτησαν τον Πάνο Κολοκοτρώνη «τι πόλεμο διεξήγαγε και ποιοί ήταν οι Έλληνες. Στο κάτω  - κάτω όλοι οι αιχμάλωτοι  μιλούσαν και έγραφαν ελληνικά, κι εμείς Έλληνες  είμαστε γιατί στην Ελλάδα  γεννηθήκαμε  κι ανατραφήκαμε  κι εμείς κι οι πατεράδες  κι οι προγονοί μας έξω από μια πίστη  είμαστε αδέλφια».

Η απάντηση του Πάνου Κολοκουτρώνη: Δεν υπάρχει έξω από μια πίστη  επειδή η πίστη είχε  γίνει ο καθοριστικός παράγοντας και οι Οθωμανοί είχαν γίνει ξένοι από τις ερημιές της Αραβίας. Η απάντηση του Πάνου Κολοκουτρώνη καθόρισε ότι η πίστις ήταν το ουσιαστικό στοιχείο που γέμιζε με ανδρεία τους Έλληνες και τελικά τους οδήγησε στη δημιουργία Πατρίδας και κράτους. Η πίστης και το γένος ήταν αυτά που οδήγησαν  μια χούφτα Έλληνες να τα βάλουν όχι μόνο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά και πολλές ακόμη που συμπαραστέκονταν στους Οθωμανούς.

Παράλληλα με την εκδίωξη των Τούρκων από τη Πελοπόννησο και τα φρούρια ο  Καποδίστριας, Κυβερνήτης και σωτήρας της Ελλάδας, κατάφερε με τη βοήθεια των επιζώντων αγωνιστών να ελευθερώσει τη στερεά να ελευθερώσει τη Ναύπακτο,  το Μεσολόγγι στα ορεινά το Καρπενήσι και ακόμη με διπλωματική δεξιοτεχνία να μεγαλώσει τα σύνορα της Ελλάδας. Αν ακόμη ζούσε ,έστω και λίγα χρόνια  η Ελλάδα  θα ήταν διαφορετική από ότι είναι σήμερα.